سخن دانشگاه 17
پیشگفتار 17
بخش اول: مفاهیم و کلیات 35
فصل اول: مفاهیم 35
1- روش شناسی 35
2- علوم سیاسی 36
3- عقل 40
3-1. تقسیم عقل از حیث عملی و نظری بودن 41
3-1-1. دیدگاه ابن سینا 42
3-1-2 .دیدگاه قطب الدین رازی 42
3-1-3. دیدگاه منسوب به ارسطو، فارابی و دیگران 43
3-2. تقسیم عقل از حیث مراتب اطمینان بخشی 44
4- نقل 47
5- اصول فقه 49
فصل دوم: کلیات 52
گفتار اول: لزوم بازبینی علوم سیاسی با رویکردی پیشینی 52
مسأله اول: جایگاه نقل در رشته علوم سیاسی 54
مسأله دوم: جایگاه رویکرد هنجاری در رشته علوم سیاسی ... 56
1- نقد پوزیتیویسم منطقی 59
2- نقد نسبی گرایان اخلاقی 59
3- نقد جبرگرایان (دترمینیسم) 60
گفتار دوم: معانی حجّیت و الزامات روش شناختی ... 66
1- معانی حجّیت 66
1-1.حجّیت منطقی یا معرفت شناختی 67
1-2.حجّیت تکوینی 67
1-3.حجّیت اصولی 67
2- محدودیت‌های اصول فقه در تشخیص حجّیت ... 69
3- ظرفیت اصول فقه در تشخیص حجّیت مورد نیاز در علوم سیاسی 77
گفتار سوم: سنخ‌شناسی، کاستی‌ها و ظرفیت‌های نقل برای علوم سیاسی 78
1- سنخ شناسی نقل 79
الف) از نظر سند 79
- خبر متواتر 79
- خبر واحد 80
- خبر مستفیض 81
ب) از نظر دلالت 81
ج) از نظر جهت 82
2- محدودیت‌ها و ظرفیت‌های کاربرد نقل برای علوم سیاسی 83
2-1. محدودیت‌های کاربرد نقل در علوم سیاسی 84
2-2. ظرفیت‌های نقل برای کاربرد در علوم سیاسی 87
بخش دوم: رابطه عقل و نقل در اصول فقه 93
مقدمه 95
فصل سوم: رابطه عقل و نقل در تشخیص احکام شرعی 101
مقدمه 101
گفتار اول: جایگاه عقل در استنباط احکام شرعی 102
مقدمه 102
1- جایگاه عقل در کشف احکام واقعی 106
1-1. کارکرد استقلالی 107
1-1-1. حجّیت ذاتی عقل 108
(1) بحث کبروی: بحث از اعتبار قطع حاصل ... 109
(2) بحث صغروی: و بررسی امکان تحقق قطع ... 129
مقدمه 129
2-1- تشخیص حکم شرعی از طریق کشف مصالح ... .. 132
2-2- تشخیص مناط حکم موجود از طریق عقل 137
2-3- تشخیص حکم شرع از طریق تشخیص حُسن و قبح 143
2-4- تشخیص حکم شرع از طریق ملازمات عقلیه 147
1-1-2. حجّیت غیر ذاتی عقل 149
مقدمه 149
1- بنای عقلا 152
الف) مقدمه و تبیین مفهوم 166
ب) اقسام بنای عقلا 166
ج) مبانی امام خمینی (ره) درباره بنای عقلا 155
1-2. کارکرد غیراستقلالی و ابزاری 166
مقدمه 166
1-2-1. کاربرد ابزاری عقل در فهم نقل 167
الف. فهم مفردات و ترکیب جملات نقل 167
ب. مفهوم گیری از ادله 169
ج. فهم تبدل موضوع 170
د. فهم نوع حکم وارد شده در دلیل نقلی 173
ه. تعیین حدود و ثغور موضوع دلیل نقلی 175
1-2-2. کاربرد ابزاری عقل در فهم نوع دلیل نقلی ... 189
1-2-3. کاربرد ابزاری عقل در فهم رابطه ادله نقلی... 192
الف. نسبت سنجی میان ادله نقلی 192
ب. فهم تعارض میان ادله 192
ج. رفع تعارض بدوی 193
د. ترجیح یکی از متعارضین 193
1-2-4. کاربرد ابزاری عقل در نقد و رد ادله نقلی 195
الف. بررسی مخالفت محتوای روایت ... 197
ب. بررسی مخالفت محتوای روایت ... 199
2- جایگاه عقل در کشف احکام شرعی ظاهری 201
مقدمه 201
2-1. کاربرد عقل در اثبات اصول عملیه 203
2-1-1. برائت 204
2-1-2. احتیاط 207
2-1-3. تخییر 209
گفتار دوم: جایگاه نقل در تشخیص احکام شرعی 212
مقدمه 212
1- حجّیت اصولی دلیل نقلی در کشف احکام شرعی 213
1-1. حجّیت ذاتی نقل در کشف احکام شرعی 215
1-2.حجّیت غیر ذاتی نقل در کشف احکام شرعی 216
1-2-1. مباحث سندی 216
1-2-2. مباحث دلالی 222
1-2-3. مباحث جهتی 229
2- نکات روش شناختی حجّیت نقل 230
2-1. نکات روش شناختی حجّیت اصولی نقل 230
2-1-1. شرطیت ثقه بودن همه روات در سلسله سند 233
2-1-2. عدم اعتبار خبر واحد در امور حدسی بعید از حس 234
2-1-3. عدم اعتبار خبر واحد در امور خارق العاده 234
2-1-4. عدم اعتبار خبر در صورت تعارض 235
2-1-5. تفکیک عقلا میان اعتبار اخبار با توجه به اهمیت خبر 235
2-1-6. انتخاب مبنای وثوق صدور نه وثوق سند 236
2-2. نکات روش شناختی حجّیت معرفت شناختی نقل... 238
2-2-1. محدودیت‌های اثبات اصولی جهات سه‌گانه خبر 238
2-2-2. عدم اعتبار ادله ظنی نقلی به عنوان ظنّ خاص 240
گفتار سوم: رابطه عقل و نقل در کشف احکام شرعی 242
مقدمه 242
1- تعاضد 243
2- تعارض 244
2-1. تعارض میان دو دلیل قطعی 247
2-2. تعارض میان یک دلیل قطعی و یک دلیل ظنی 247
2-3. تعارض میان دو دلیل ظنی 249
3- نکات رابطه عقل و نقل در کشف احکام 250
3-1. اختصاص مباحث به تعارض مستقر 250
3-2. لزوم دقت در کنار گذاشتن روایات 251
3-3. لزوم توجه به الزامات روش‌شناختی حجّیت اصولی... 252
3-4. لزوم توجه به محدودیت عقل در کشف احکام 253
فصل چهارم: رابطه عقل و نقل در تشخیص موضوعات ... 256
مقدمه 256
گفتار اول: رابطه عقل و نقل در تشخیص موضوعات احکام شرعی 258
مقدمه 258
1- سنخ‌شناسی موضوعات احکام شرعی 262
2- مرجع تشخیص موضوعات احکام شرعی و رابطه عقل و نقل... 265
2-1. موضوعات منصوص 267
2-2. موضوعات غیر منصوص 271
گفتار دوم: رابطه عقل و نقل در تشخیص مصادیق ... 275
مقدمه 275
1- جایگاه تقلید در شناخت مصادیق موضوعات احکام شرعی 277
2- مرجع تشخیص مصادیق موضوعات 280
بخش سوم: تطبیق مبانی بر علوم سیاسی و نتیجه‌گیری 295
فصل پنجم: رابطه عقل و نقل در علوم سیاسی 295
مقدمه 295
گفتار اول: سنخ‌شناسی مباحث علوم سیاسی 297
1- گزاره‌های توصیفی 298
1-1. سطح پارادایمی 299
1-2. سطح نظریه 300
1-3. سطح مفاهیم 301
1-4. سطح مصادیق موضوعات و مفاهیم... 304
2- گزاره‌های تجویزی 304
2-1. مفهوم باید و نباید 305
الف. بایدها و نبایدهای غیرارزشی: گزاره‌های کاربردی 306
ب. بایدها و نبایدهای ارزشی 307
- گزاره‌های اخلاقی 307
2 . گزاره‌های فقهی 307
گفتار دوم: رابطه عقل و نقل در مباحث توصیفی علوم سیاسی 311
1- سطح پارادایم 311
2- سطح نظریه 321
3- سطح مفاهیم 329
4- سطح مصادیق 334
گفتار سوم: رابطه عقل و نقل در مباحث تجویزی علوم سیاسی 340
1- گزاره‌های کاربردی 340
2- گزاره‌های اخلاقی 345
3- گزاره‌های فقهی 361
فصل ششم: نتایج و ارائه الگو 381
1- خلاصه‌ای از مهم‌ترین مباحث طرح شده 381
2- الگوی روش شناختی علوم سیاسی بر اساس رابطه عقل و نقل 390
2-1. مباحث توصیفی 390
2-1-1. سطح مبانی پارادایمی 390
2-1-2. سطح نظریه 390
2-1-3. سطح مفاهیم 391
2-1-4. سطح مصادیق 391
3- مباحث هنجاری 394
3-1. گزاره‌های کاربردی علوم سیاسی 394
3-2. گزاره‌های اخلاقی علوم سیاسی 394
3-3. گزاره‌های فقهی علوم سیاسی 394
منابع و مآخذ 399
منابع فارسی 399
منابع عربی 407
مقالات فارسی 418