سخن دانشگاه 13
پیش‌گفتار 15
مقدمه 17
فصل اول: خداشناسی در فلسفۀ اسلامی(مشاء، اشراق، و حکمت متعالیه) 19
مقدمه 21
گفتار اول: مفهوم، تعریف و توصیف خدا 24
الف) مفهوم و تعریف 24
ب) توصیف و صفات خدا 36
نمونه‌هایی از توصیف و استدلال در قرآن کریم و روایات 38
دیدگاه فیلسوفان دربابِ توصیف حق‌تعالی 40
فلاسفۀ مشاء 40
فلاسفۀ اشراق 42
حکمت متعالیه 43
نقد و بررسی 47
چکیده و مرور گفتار اول فصل اول 61
گفتار دوم: توحید و عدم تناهی حق و مبانی آن 65
- توحید در فلسفه 66
معانی توحید 74
توحید ذاتی نفی تعدد، نفی ترکیب 75
توحید صفاتی 75
توحید افعالی 76
چکیده و مرور گفتار دوم فصل اول 77
گفتار سوم: افعال خداوند، نظام طولی و عوالم وجود 78
فلسفۀ مشاء 78
فلسفۀ اشراق 80
حکمت متعالیه 82
چکیده و مرور گفتار سوم فصل اول 83
گفتار چهارم: نظام احسن و شرور 83
فلسفۀ مشاء 84
فلسفۀ اشراق 87
حکمت متعالیه 90
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری 93
چکیده و مرور گفتار چهارم فصل اول 94
چکیده و مرور فصل 95
فصل دوم: انسان‌شناسی در فلسفۀ اسلامی(مشاء، اشراق، حکمت متعالیه) 97
مقدمه 99
گفتار اول: تعریف و حقیقت نفس 100
دیدگاه فیلسوفان 100
افلاطون 100
ارسطو 100
فارابی 101
ابن‌سینا 102
ملاصدرا 104
چکیده و مرور گفتار اول فصل دوم 106
گفتار دوم: تجرد و حرکت و تکامل نفس 106
- تجرد نفس 108
1-1. تجرد نفس در فلسفۀ مشاء 108
فارابی 108
دلیل اول 108
دلیل دوم 109
دلیل سوم 111
دلیل چهارم 111
ابن سینا 112
دلیل اول 112
دلیل دوم 113
2-1. تجرد نفس در فلسفۀ اشراق 114
3-1. تجرد نفس در حکمت متعالیه 117
- حرکت و تکامل نفس و روح در فلسفه 121
الف) حقیقت حرکت و تکامل 124
ب) حرکت جوهری و موانع آن 132
ج) برهان قوه و فعل و نقد آن 134
نقد و بررسی برهان 135
د) حرکت جوهری اشتدادی در نفس و تکامل آن 136
ه) عبارات ملاصدرا دربابِ حقیقت حرکت ... 138
چکیده و مرور گفتار دوم فصل دوم 147
گفتار سوم: حدوث و قدم نفس 148
الف) حدوث و قدم در فلسفۀ مشاء و اشراق 149
ابن‌سینا 149
شیخ اشراق 154
ب) حدوث و قدم نفس در حکمت متعالیه 157
- کیفیت تعلق نفس به بدن 159
- قدم نفس و دلایل ارائه‌شده و نقد و بررسی آن‌ها 161
1ـ2. دلایل قدم نفس 162
دلیل اول 162
نقد و بررسی 163
دلیل دوم 164
نقد و بررسی 165
دلیل سوم 166
نقد و بررسی 167
نقد و بررسی 167
- دلایل قائلان به حدوث نفس 168
دلیل اول 168
دلیل دوم 168
1-3. نقدهای ملاصدرا بر دلیل 168
نقد و بررسی برهان 170
- محذورات و اشکال‌های قبول حدوث نفس با بدن ... 170
ج) حدوث و قدم نفس در آیات و روایات 175
چکیده و مرور گفتار سوم فصل دوم 176
گفتار چهارم: سعادت و شقاوت نفس 177
- سعادت در فلسفۀ مشاء و اشراق 178
ابن‌سینا 179
شیخ اشراق 180
- سعادت و شقاوت در حکمت متعالیه 180
نکته 180
نقد و بررسی 184
چکیده و مرور گفتار چهارم فصل دوم 186
چکیده و مرور فصل 187
فصل سوم: معاد در فلسفۀ اسلامی 189
مقدمه 191
گفتار اول: هدف خلقت و معاد و ضرورت آن 192
هدف، غایت، و علت غایی 192
ضرورت معاد 204
برهان حکمت 205
برهان عدالت 205
چکیده و مرور گفتار اول فصل سوم 206
گفتار دوم: خلود نفس و نفی تناسخ 207
- خلود در فلسفۀ مشاء 207
دلیل اول 207
نقد و بررسی 207
دلیل دوم 208
نقد و بررسی 208
دلیل سوم 208
دلیل چهارم 209
دلیل پنجم 209
نقد و بررسی 209
1-1. فارابی 210
2-1. ابن‌سینا 210
- خلود در فلسفه اشراق 211
- خلود در حکمت متعالیه 214
دلیل اول 214
دلیل دوم 216
نقد و بررسی سخن ملاصدرا 220
- تناسخ در فلسفه 226
1-4. تناسخ در فلسفۀ مشاء 229
دلیل اول 230
دلیل دوم 231
نقد و بررسی 231
2-4. تناسخ در فلسفه اشراق 232
3-4. تناسخ در حکمت متعالیه 233
دلیل اول 233
نقد و بررسی 235
دلیل دوم 236
نقد و بررسی 236
چکیده و مرور گفتار دوم فصل سوم 237
گفتار سوم: معاد جسمانی و روحانی 238
شبهات دربابِ معاد جسمانی 238
معاد جسمانی در حکمت مشاء 242
معاد در حکمت اشراق 242
معاد جسمانی در حکمت متعالیه 244
اصول لازم جهت تبیین معاد 245
نتیجۀ اصول مذکور 248
نقد و بررسی 250
شبهۀ اول (شبهۀ آکل و مأکول) 251
نقد و بررسی 251
شبهۀ دوم(محدود بودن جرم زمین) 252
نقد و بررسی 252
شبهه سوم(مکان بهشت و جهنم) 253
نقد و بررسی 253
شبهۀ چهارم(تناسخ لازمه معاد جسمانی) 254
پاسخ ملاصدرا 254
نقد و بررسی 255
عبارات ملاصدرا 255
نقد و بررسی 255
دیدگاه شهید مطهری 263
چکیده و مرور گفتار سوم فصل سوم 275
گفتار چهارم: خلود در عذاب 276
خلود در عذاب در فلسفۀ مشاء 277
خلود در عذاب در فلسفه اشراق 282
خلود در عذاب در حکمت متعالیه 283
دیدگاه‌های مختلف در باب معاد از نگاه استاد جوادی 300
الف) دیدگاه محدثان 300
ب) دیدگاه متکلمان 301
ج) دیدگاه مفسران 301
تفاوت دنیا و آخرت از نگاه شهید مطهری 309
چکیده و مرور گفتار چهارم فصل سوم 317
چکیده و مرور فصل 318
کتابنامه 319
نمایۀ آیات و روایات 327