سخن دانشگاه 17
پیشگفتار 19
مقدمه 21
ایران امروز و مسئله حزب و تحزّب 21
فصل اول: مباحث نظری در باره حزب و تحزّب 27
1- کلیات 29
الف- ضرورت احزاب 29
1 . دیدگاه مخالفین تحزّب 30
- دیدگاه موافقین تحزّب 32
ب - دیدگاههای مختلف حزب پژوهان به حزب 35
- دیدگاه ساختارگرایان به حزب سیاسی 35
- دیدگاه کارکردگرایان به حزب سیاسی 36
- دیدگاه جامعه‌شناسی به حزب سیاسی 37
- دیدگاه اقتصادمحور به حزب سیاسی 39
ج- کارویژه¬های احزاب 41
- معرفی نامزدهای انتخاباتی 41
- مشارکت سیاسی نهادینه 41
- انسجام و ادغام اجتماعی 41
- انسجام و ادغام حکومت 41
- کادر سازی و استخدام سیاسی 42
د- نهادینگی حزب و نظام حزبی 42
2- مفهوم شناسی حزب 44
أ- حزب 44
1- استعمال واژه حزب در قرآن 45
2- استعمال واژه حزب در فقه 46
3- استعمال واژه حزب در علوم سیاسی 47
ب- تحزّب 50
ج- الگو 51
د- مشارکت سیاسی 53
3- چارچوب نظری 57
الف- مبانی 64
ب - آرمان 66
ج- رسالت 67
د- افق 67
هـ- تدابیر 68
نتیجه‌گیری 75
فصل دوم: مشاهده مشکل و توصیف وضعیت تحزّب و حزب در ایران معاصر 77
1- مشروطیت و تحزّب 84
2- پهلویسم و تحزّب 100
- نقطه عطف دهه 20 103
الف- جریان اسلام‌گرا 104
ب- جریان چپ‌گرا 107
ج- جریان ملی‌گرا 112
د- احزاب دولتی 122
3- جمهوری اسلامی و تحزّب 127
أ- حزب جمهوری اسلامی 128
ب- نقطه عطف دوران اصلاحات 136
144
نتیجه‌گیری 145
فصل سوم: علل ضعف تحزّب و مشارکت سیاسی فعال در ایران معاصر 149
1- سطح نظری 151
2- سطح ساختاری 155
الف- ساختار سیاسی 155
ب- ساختار اجتماعی 158
ج- ساختار اقتصادی 164
د- ساختار فرهنگی 168
ه- ساختار حقوقی و قانون 175
3- سطح عملی 182
الف - عملکرد نخبگان 182
ب- عملکرد ضعیف احزاب 183
نتیجه‌گیری 186
فصل چهارم: مؤلفه‌ها و شاخصه‌های حزب و تحزّب مطلوب برای تحقق مشارکت سیاسی فعال 187
- دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) در مورد حزب و وضعیت تحزّب 189
- دیدگاه مقام معظم رهبری در مورد حزب و وضعیت تحزّب 194
- دیدگاه آیت‌الله شهید بهشتی در مورد حزب و وضعیت تحزّب 198
- دیدگاه آیت‌الله شهید صدر در مورد حزب و وضعیت تحزّب 203
- دیدگاه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در مورد حزب و وضعیت تحزّب 206
- دیدگاه آیت‌الله منتظری در مورد حزب و وضعیت تحزّب 209
- دیدگاه آیت‌الله مصباح یزدی در مورد حزب و وضعیت تحزّب 211
- تصویر تحزّب مطلوب 214
- مبانی الگوی تحزّب 218
أ- مبانی عام الگوی تحزّب 218
ب- مبانی خاص الگوی تحزّب 220
- برابری سیاسی 220
- آزادی سیاسی 224
- رقابت سیاسی 227
10- آرمان الگوی تحزّب 231
11- رسالت الگوی تحزّب 233
الف- وجوه ایجابی حزب مطلوب 234
- سازمان 234
- عضویت حزبی اعضاء و نیروها 236
- مرامنامه 238
- منابع مالی احزاب 241
ب- وجوه سلبی حزب مطلوب 243
- الیگارشی آهنین حزبی 243
- انحصارطلبی 245
- دور شدن از مواضع فکری، آرمان‌ها، شعارها 246
- وابستگی به خارج و بیگانه 247
- افق الگوی تحزّب 248
- تدابیر الگوی تحزّب 250
نتیجه‌گیری 252
فصل پنجم: تدابیر عملی الگوی تحزّب 253
1- نظام سیاسی 255
الف- قانون احزاب و انتخابات 256
ب- عملکرد شورای نگهبان، وزارت کشور، کمیسیون ماده 10 احزاب 258
ج- اعطای یارانه حزبی و حمایت مالی 261
2- احزاب 262
الف- تجمیع احزاب 263
ب- سازمان‌دهی احزاب 265
ج- آموزش احزاب 267
3- جامعه 269
الف- بازسازی فرهنگی جامعه 270
ب- بازسازی اقتصادی جامعه 271
ج- نخبگان 272
نتیجه‌گیری 276
خاتمه(نتیجه پژوهش) 279
فهرست منابع 289
1- منابع فارسی 289
2- مقالات 296
3- منابع انگلیسی 297